نگاهی به کتاب پنج زبان عشق

در مقاله پیش رو مختصری از کتاب پنج زبان عشق نوشته «دکتر گری چاپمن» ترجمه «سیمین موحد» را بیان کرده‌ایم. این کتاب پیرامون استحکام عشق صحبت می‌کند. زمانی که دوران عاشقی به سر می‌رسد و زوجین از شراکت و زندگی مشترکشان راضی نیستند. زمانی که کوچک‌ترین مسائل تبدیل به چالشی‌ترین مسائل می‌شود. دکتر گری چاپمن مشکل را در هم‌زبان نبودن زوجین یافته است و با ارائه ۵ زبان عشق راهکاری عملی برای پایداری روابط عاشقانه ارائه داده است. زبان‌هایی با لهجه‌های متنوع که برای هر فرد متفاوت است. خواندن این کتاب را به همه، به‌ویژه زوج‌ها، شریک‌های عاطفی و والدین پیشنهاد می‌کنم.

در کتاب پنج زبان عشق چه می‌آموزید؟

در کتاب پنج زبان عشق نوشته دکتر گری چاپمن، ترجمه خانم سیمین موحد راه چگونه ابراز کردن «دوستت دارم» را می‌آموزیم.

این کتاب حاصل بیست سال مشاوره ازدواج دکتر گری چاپمن است. این کتاب پیرامون پاسخ به این سؤال که «بعد از ازدواج چه بر سر عشق می‌آید؟» نوشته‌شده است. سه فصل اول کتاب پنج زبان عشق به باورهای دکتر چاپمن در مورد ماهیت عشق پس از ازدواج، مخزن عاطفی و دوران عاشقی پرداخته است. خواننده کتاب پس از فهم و درک سه فصل اول به باورهای نویسنده نزدیک شده و در فصل‌های چهارم تا نهم به فهم پنج زبان عشق مشغول می‌شود. پنج زبان عشقی که نویسنده معتقد است حلقه مفقوده در تداوم ازدواج‌هاست. شما دراین پنج فصل با مفهوم هر یک از زبان‌های عشق آشنا شده و با مثال‌های متعدد در شناخت آن‌ها متبحر می‌شوید. پس از شناخت زبان‌های عشق زمان تشخیص زبان عشق خود و همسرتان (شریک عاطفی) می‌شود. در فصل نهم کتاب مهارت تشخیص زبان عشق خود و همسرتان را می‌آموزید.

حال اگر زبان عشق شریک عاطفی‌مان چیزی نباشد که به مذاقمان خوش بیاید چه کنیم؟ سؤالی که یکی از مراجعین دکتر چاپمن پس از شناخت زبان عشق همسرش از دکتر گری چاپمن پرسید. فصل دهم کتاب پنج زبان عشق به پاسخ این سؤال «زمانی که ما آکنده از رنجش، خشم و انزجار از خطاهای گذشته‌ایم چطور می‌توانیم با زبان عشق یکدیگر سخن بگوییم؟» می‌پردازد. در فصل یازدهم به اساسی بودن عشق می‌پردازد. دانشمندان دریافته‌اند که نیاز به امنیت، احساس ارزشمندی، و اهمیت داشتن، نیازهای اساسی ما هستند. اما عشق همه این نیازها را می‌پوشاند. بنابراین تنها نیاز عاطفی و اساسی ما عشق است. در فصل دوازدهم به موضوع نفرت پرداخته‌شده است. زمانی که دیگر فردی را دوست نداریم «آیا این امکان وجود دارد که او را دوست داشته و به او محبت کنید؟» و درنهایت فصل سیزدهم کتاب به شناخت زبان عشق در کودکان پرداخته است.

درباره دکترگری چاپمن نویسنده کتاب پنج زبان عشق

دکتر گری چاپمن مدیر موسسه  «مشاوره ازدواج و خانواده» است. در رزومه تحصیلی او مدارک متعددی از لیساس و فوق‌لیسانس هنر، فوق‌لیسانس مطالعات دینی و اعتقادی، دکترای فلسفه به چشم می‌خورد. او نویسنده، سخنران و مشاوری است که درزمینهٔ ایجاد روابط مستحکم به انسان‌ها کمک می‌کند. تاکنون در سراسر دنیا سمینارهایی پیرامون موضوع رابطه و استحکام در روابط برگزار کرده است که در بیش از ۴۰۰ ایستگاه رادیویی پخش‌شده است.

دکتر گری چاپمن معتقد است آموختن زبان‌های عشق در زمانی که زندگی از حال و هوای عاشقی افتاده است، می‌تواند باعث استحکام روابط شود. داستان خود را با سؤال« بعد از ازدواج چه بر سر عشق می‌آید؟» آغاز می‌کند. سؤالی که یکی از هم‌سفر‌هایش در هواپیما زمانی که کیلومترها با زمین فاصله داشتند در ذهن او کاشت. دکتر چاپمن به دنبال پاسخ به این سؤال به کشف پنج زبان عشق دست‌یافت.

تحقیقات و یافته‌های دکتر چاپمن به این موضوع اشاره می‌کند که عمر مفید عشق به‌صورت میانگین ۲ سال است و پس ‌از آن مشاجرات زناشویی از کوچک‌ترین چیزها آغاز می‌شود. عشق از نگاه دکتر چاپمن هیجانی غریزی است که به‌طور ژنتیکی تعیین‌کننده رفتار انسان‌ها برای جفت‌یابی است. بنابراین در دوران عاشقی مهارتی برای حفظ عشق خلق نمی‌شود چراکه عاشق و معشوق در هیجانی به سر می‌برند که خودبه‌خود به‌سوی هم جذب می‌شوند. صحبت‌های طولانی، هدایا، خدمات مختلفی که به معشوق ارائه می‌شود از شاخص‌های دوران عاشقی است. اما پس از اتمام این دوران زوج‌ها نیاز به آموختن مهارت‌هایی همچون آموختن پنج زبان عشق دارند که جاذبه عشق را به زندگی بازگرداند. دوره‌ای که در آن دوست داشتن یک انتخاب است و برای پر کردن مخزن عاطفی همسرمان دست به انتخاب‌هایی که او را خوشحال می‌کند و درنهایت به پر شدن مخزن عاطفی خودمان می‌انجامد می‌زنیم.

دکتر چاپمن می‌گوید هر فردی از بدو تولد با مخزن عاطفی خودش متولد می‌شود. اگر در کودکی به‌اندازه کافی مورد محبت و توجه قرارگرفته باشد در بزرگ‌سالی فردی مسئول خواهد بود. بدون محبت و توجه، کودک به لحاظ عاطفی و اجتماعی در بزرگ‌سالی عقب‌مانده خواهد شد. این مخزن تا بزرگ‌سالی همراه ما خواهد بود. مخزن عاطفی هر فرد پس از ازدواج و ایجاد شراکت نیز، نیاز به توجه شریک عاطفی‌مان دارد. لذا دکتر چاپمن آموختن زبان عشق خود و همسر را از اولویت‌های زندگی مشترک می‌داند. همچنین اضافه می‌کند کودکان نیز از کودکی با زبان عشق سخن می‌گویند و از همان بدو تولد نوع توجه و محبتی را که نیاز دارند با رفتارهایشان مشخص می‌کنند.

زبان اول عشق «کلام تأیید آمیز»

به گفته دکتر چاپمن  «کلام تأیید آمیز» اولین زبان عشقی است که کشف کرده است. تعریف شفاهی (زبانی) یا قدردانی با کلمات، از ابزارهای قدرتمند عشق و محبت هستند. گفتارهای همچون «چقدر این لباس بهت می‌آید» «چقدر با این لباس قشنگ شدی» «تو بهترین سیب‌زمینی پز دنیا هستی. من عاشق این سیب‌زمینی‌ها هستم.» تعریف زبانی تنها راه بیان کلمات تأیید آمیز در مورد شریک عاطفی‌تان نیست. شیوه‌های دیگری همچون کلمات تشویق‌آمیز، کلام مهرآمیز، کلمات فروتنانه لهجه‌های گوناگونی از این زبان عشق هستند.

واژه تشویق در کلام انگلیسی به معنی «ایجاد شهامت» است. همه ما در بخش‌هایی از وجودمان احساس ناامنی می‌کنیم. این عدم شهامت اغلب مانع از انجام کارهای مثبتی می‌شود که دوست داریم انجامش دهیم. در تجارب دکتر چاپمن موارد متعددی را می‌توان دید که استعدادهای نهفته افراد پس از دریافت کلمات تشویقی شکوفا شده‌اند. ما ابتدا باید بفهمیم چه چیزی برای همسرمان مهم است. سپس می‌توانید با این کلمات شهامت برداشتن اولین گام را به شریک عاطفی‌تان بدهید. تشویق مستلزم توجه و محبت و نگاه کردن به جهان از چشم همسرتان است.

عشق مهربان است. بنابراین اگر بخواهیم با زبان، ارتباط عاشقانه برقرار کنیم باید از واژه‌های مهرآمیز استفاده کنیم. عشق حساب خطاها را نگه نمی‌دارد. عشق، ناکامی‌های گذشته را نمی‌شمارد. هیچ‌کدام از ما کامل نیستیم. ما در زندگی زناشویی همیشه بهترین کار را انجام نمی‌دهیم. گاه کارهایی می‌کنیم که همسرمان را می‌آزارد. ما نمی‌توانیم گذشته را پاک‌کنیم اما می‌توانیم تقاضای بخشش‌کنیم و درآینده طور دیگری رفتار کنیم.

عشق تقاضا می‌کند، حکم نمی‌کند. در ازدواج ما باهم برابریم هر دو بالغ و بزرگ‌سال هستیم. اگر می‌خواهید روابط صمیمانه داشته باشید باید آمال و آرزوهای طرف مقابلتان را بشناسیم. اگر می‌خواهیم یکدیگر را دوست بداریم باید خواسته‌های یکدیگر را بدانیم. فروتنی جزئی از عشق است، به‌جای رفتار بالغانه دست به رفتارهای کودکانه نزنیم. هدف عشق به دست آوردن چیزی که شما می‌خواهید نیست بلکه انجام دادن کاری برای سعادت کسی است که دوستش دارید. اما واقعیت این است که وقتی کلام تأیید آمیز دریافت می‌کنیم به‌احتمال‌قوی ترغیب می‌شویم که متقابلاً کاری بکنیم.

زبان دوم عشق «وقت گذاشتن برای یکدیگر»

فایده خانه داشتن، ماشین داشتن، انواع تفریحات و … وقتی هرگز نتوانید با یکدیگر از آن‌ها لذت ببرید در چیست؟ این سؤال افرادی است که با زبان دوم عشق یعنی وقت گذاشتن برای یکدیگر سخن می‌گویند. منظور از وقت گذاشتن یعنی توجه کامل را به دیگری معطوف بدارید. نه اینکه روی مبل کنار یکدیگر بنشینید و برنامه تلویزیونی نگاه کنید. تصور کنید که روی مبل نشستید و ۲۰ دقیقه از زندگی‌تان را به شریک عاطفی‌تان می‌دهید. شما دیگر آن ۲۰ دقیقه را در اختیار نخواهید داشت اما شما با بخشیدن این ۲۰ دقیقه به یکدیگر ابزار قدرتمندی از ابراز عشق و علاقه انتخاب کرده‌اید.

باهم بودن، گفتگوی متمرکز و فعالیت‌های سازنده مشترک از وجوه مختلف زبان دوم عشق «وقت گذاشتن برای یکدیگر» است. وقت گذاشتن برای یکدیگر به این معنی نیست که ما باید اوقاتی را درحالی‌که به چشمان یکدیگر خیره شده‌ایم باهم بگذرانیم. منظور این است که باهم کاری انجام دهیم و طی این مدت تمام توجهمان به دیگری باشد.

گفتگوی متمرکز به گفتگویی دوستانه بین دو نفر گویند که در فضایی آرام و پرمهر به گفتگو در مورد تجارب، افکار، احساسات و آمال و آرزوهایمان با دیگری می‌پردازیم. گفتگوی متمرکز با زبان اول عشق متفاوت است. کلمات تأیید آمیز روی چیزی تکیه می‌کنند که ما می‌گوییم اما در گفتگوی متمرکز تکیه‌بر آن چیزی است که می‌شنویم. در زبان دوم عشق نیاز است که شما حرف زدن را بیاموزید.

فعالیت‌های سازنده مشترک به فعالیت‌هایی می‌گویند که حداقل یکی از زوجین تمایل به انجام آن را داشته باشد و دیگری نیز مایل به انجام آن باشد. هدفتان از این نوع فعالیت مشخص باشد « ابراز عشق از طریق باهم بودن». مانند زمانی که با کودکی توپ‌بازی می‌کنید. قل دادن توپ روی زمین هدف شما نیست بلکه شما همه توجهتان به کودک و لذت بردن او از بازی است.

زبان سوم عشق «دریافت هدایا»

هدیه چیزی است که شما در دستتان می‌گیرید و می‌گویید «او به فکر من است» «او مرا به خاطر داشت». شما برای اینکه به کسی هدیه بدهید باید به او فکر کنید. خود هدیه نماد آن فکر است. مهم نیست که چقدر پول صرفش شده، مهم این است که شما به فکر او بوده‌اید. فقط فکری که در ذهن بوده مهم نیست بلکه فکری که عملاً صرف تهیه هدیه و اعطای آن به‌عنوان مظهر عشق شده اهمیت دارد.

هدایا الزاماً نباید گران‌قیمت باشند، لزومی هم ندارد که هر هفته داده شوند. اما برای بعضی افراد ارزش هدیه هیچ ربطی به پولی ندارد که صرف تهیه آن شده بلکه فقط با عشق و محبت نهفته در آن ربط دارد. برای فردی که زبان‌اصلی عشق او دریافت هدایا است حتی یک نوشته ساده روی تکه‌ای کاغذ خوشحال‌کننده است. تنها در صورتی از هدیه شما خوشحال نخواهد شد که متناسب با شئونات خودتان نبوده باشد. به‌عنوان‌مثال شما از شرایط مالی خوبی برخوردار باشید اما همیشه همسرتان را با چیزهای کم‌بها سورپرایز کنید. اگر همسر شما درگذشته از هدایا شما انتقاد کرده و هر چیزی که گرفته‌اید در نظرش قابل‌قبول نبوده قطعاً دریافت هدیه زبان‌اصلی عشق او نبوده است.

یکی از وجوه هدیه، هدیه حضور است. حضور فیزیکی در زمان بحران بهترین هدیه‌ای است که می‌توانید به همسری بدهید که زبان‌اصلی عشق او دریافت هدیه است. اگر حضور فیزیکی همسرتان برای شما مهم است، پیشنهاد می‌کنم این را به زبان بیاورید.

بعضی از پس‌انداز پول لذت می‌برند. پس‌انداز کردن به آن‌ها آرامش و امنیت می‌دهد. حال این دسته از زوجین در مقابل همسری که زبان‌اصلی عشقش دریافت هدایا است چه باید کرد؟ دکتر چاپمن می‌گوید همان‌طور که شما با پس‌انداز پول، احساس آرامش و امنیت می‌کنید همسرتان نیز با دریافت هدیه احساس آرامش و امنیت می‌کند. هدیه دادن را پس‌اندازی روی رابطه عاطفی‌تان ببینید، پس‌اندازی که در طول زندگی عاطفی‌تان بهترین سرمایه‌گذاری عاطفی شما خواهد بود.

زبان چهارم عشق «خدمت به یکدیگر»

منظور از خدمت به یکدیگر انجام کارهایی است که همسرتان دوست دارد. شما به دنبال کسب خشنودی او از طریق خدمت به او هستید و عشق خود به او را با انجام کارهایی برای او نشان می‌دهید. اعمالی چون پختن غذا، چیدن میز، تمیز کردن شیشه اتومبیل، بردن زباله بیرون و … از این نوع خدمات هستند. انجام این کارها به فکر، برنامه‌ریزی، زمان، کوشش و انرژی نیاز دارد. اگر این کارها باروحیه مثبت انجام شوند، مسلماً ابراز عشق محسوب می‌شوند.

بسیاری از خدماتی که قبل از ازدواج برای همسرمان انجام می‌دهیم بعد از ازدواج کم‌رنگ و یا از بین می‌رود. آنچه ما پیش از ازدواج برای یکدیگر انجام می‌دهیم دلیلی بر کارهایی که پس از ازدواج انجام خواهیم داد نیست. قبل از ازدواج ما در تب‌وتاب عاشقی هستیم و بعد از ازدواج به همه آدم قبل از عاشقی با توجه به الگوهای تربیتی، شخصیتی و … تبدیل می‌شویم. بنابراین رفتار ما قطعاً همان رفتاری نخواهد بود که در دوران نامزدی ازخود نشان داده‌ایم.

حقیقت دیگر این است که عشق یک انتخاب است و نمی‌تواند اجباری باشد. در این نوع از زبان عشق درخواست کردن به‌جای امر کردن رابطه را دگرگون می‌کند. نکته قابل‌توجه دیگر را فقط یک همسر بالغ می‌تواند بشنود. انتقادات همسرتان درباره رفتار شما، واضح‌ترین سرنخ درباره زبان عشق اوست. افراد بیشترین انتقادها را در زمینه‌ای می‌کنند که خودشان عمیق‌ترین نیاز عاطفی را در آن دارند. انتقاد آن‌ها راه ناقصی برای طلب عشق است.

زبان پنجم عشق « تماس فیزیکی»

تماس فیزیکی و لمس یکدیگر از راه‌های ابراز مهر و محبت است. پژوهش‌های متعدد به‌عمل‌آمده در حوزه تعلیم و تربیت کودک همگی به این نتیجه رسیده‌اند که نوزادانی که در آغوش گرفته‌شده و نوازش شده‌اند زندگی عاطفی بهتری خواهند داشت تا نوزادانی که مدت‌های مدید از بوسه و نوازش محروم بوده‌اند. گرفتن دست یکدیگر، در آغوش کشیدن و رابطه جنسی همگی راه‌های ابراز عشق به همسر هستند. بدون این تماس‌ها زوجین محبت یکدیگر را احساس نخواهند کرد. مخزن عشق با نوازش پر می‌شود و هر یک از زوج‌ها از عشق همسر خود اطمینان حاصل می‌کند.

هر چه به من ربط پیدا می‌کند در بدنم است. لمس بدن من یعنی لمس من. اگر از لمس من اجتناب کنید یعنی به‌طور عاطفی از من فاصله می‌گیرید. این جملات نوع تفکر انسانی است که با زبان پنجم عشق یعنی تماس فیزیکی سخن می‌گوید. اگر زبان‌اصلی عشق همسرتان تماس فیزیکی است هیچ‌چیز مهم‌تر از این نیست که وقتی گریه می‌کند در آغوشش بگیرید. ما در زمان‌های بحران تقریباً به‌طور غریزی یکدیگر را به آغوش می‌کشیم. زیرا تماس فیزیکی یکی از راه‌های قدرتمند ابراز عشق است. ما همیشه نمی‌توانیم رویدادها را تغییر دهیم اما اگر احساس کنیم که مورد مهر و محبت قرار داریم می‌توانیم بحران‌ها را پشت سر بگذاریم.