کوچینگ شکوفایی

اگر به مباحث روان‌شناسی علاقه‌مندید و یا به دنبال تخصص‌های جدید در دنیای علم و مهارت هستید، خواندن این مقاله را به شما پیشنهاد می‌کنم. تلفیق کوچینگ شکوفایی با علم روان‌شناسی مثبت تمرکز اصلی ما در این مقاله است.

معرفی تخصص شکوفایی و یا همان روان‌شناسی مثبت در کوچینگ، اولین مطلبی است که به آن پرداخته‌ایم. سپس به مفهوم شکوفایی و کوچینگ شکوفایی با استفاده از زیربناهای علمی می‌پردازیم و تاریخچه‌ای از زمان پیدایش این تخصص درکوچینگ را بیان می‌کنیم. همچنین بابیان ۵ دلیل عمده به فواید استفاده از کوچینگ شکوفایی پرداخته‌ایم. و درنهایت نیز مقاله را با پرداختن به مراحل تبدیل‌شدن به یک کوچ شکوفایی به پایان می‌بریم.

کوچینگ چیست؟

کوچینگ علمی کاربردی و نوظهور است که از سال ۱۹۸۰ توسط آقای توماس لئونارد به معنای امروزی شناخته‌شده است. در سال ۱۹۹۵ آکادمی بین‌المللی کوچینگ توسط توماس لئونارد با جمعی از کوچ‌ها تأسیس شد. تا قبل از آن، کوچ‌ها خود را بانام‌های مختلفی همچون مربی، مشاور، منتور و … معرفی می‌کردند که در عملکرد آن‌ها تفاوت‌های بنیادینی وجود داشت. اما پس از تأسیس آکادمی بین‌المللی کوچینگ ICF، کوچ‌ها بانام رسمی کوچ و با اصول و صلاحیت‌های مشخص و یکسانی شروع به کارکردند.

کوچینگ رابطه‌ای مشترک بین دو انسان (کوچ و مراجع) در جهت رشد پتانسیل‌های فردی و حرفه‌ای مراجع است. در این رابطه، سفری تأمل‌برانگیز آغاز می‌شود که با تمرکز بر دنیای درونی مراجع (توانمندی‌ها، علایق، خواسته‌ها و …) راهکارهای خلاقانه‌ای برای مشکلات مراجع، کشف می‌شود. این راهکارها از درون مراجع با توجه به چشم‌اندازها و اهداف او خلق‌شده و او را به انسان منحصربه‌فردی تبدیل می‌کند.

در کوچینگ بر این باوریم که هر فرد برای حل مسائل خود، نیاز به نسخه منحصربه‌فردی دارد که هیچ فردی غیر از خود او نمی‌تواند آن را کشف و زندگی کند. بنابراین در فرایند کوچینگ با توجه به فضای جلسه و نوع ارتباط کوچ و مراجع چیزهایی گفته و شنیده می‌شود که شاید تاکنون، هیچ‌گاه از آن زاویه دیده نشده باشد. مراجع با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شود که او را به عمق خود می‌برد تا بتواند به سیستم فکری و عملکرد خود دست یابد.

عدم ارائه راهکار، پیشنهاد، آموزش کوچینگ این حرفه را با دیگر حرفه‌های مشابه مانند مشاوره، تدریس و من تورینگ، متفاوت می‌کند. در جلسه کوچینگ فضایی تعاملی و خارج از هرگونه قضاوتی برقرار است که مراجع را به خلاقیت وا‌می‌دارد.

کوچینگ شکوفایی چیست؟

شکوفایی یکی از موضوعات مهم در روان‌شناسی مثبت است. کلیدواژه شکوفایی برای بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها در سراسر دنیا به کار می‌رود. به گفته پدر علم روان‌شناسی مثبت آقای دکتر مارتین سلیگمن، شکوفایی نتیجه توجه دقیق به ساختن و نگهداری ۵ فاکتور مهم نظریه بهزیستی PERMA است. مقاله شکوفایی باعث می‌شود که در فراز و نشیب‌های زندگی از رسیدن به اهدافتان شادباشید و از درون احساس رضایتمندی را تجربه کنید. بنابراین شکوفایی محصول به دنبال یک زندگی اصیل بودن است.

شکوفایی در گیاهان یکی از موارد استفاده از کلمه شکوفایی است که مفهوم شکفتن را به همراه دارد. کمتر کسی است که با مفهوم شکفتن ناآشنا باشد. اما واژه شکوفایی برای انسان‌ها مفهوم جدیدی است که بسیاری آن را موفقیت در مسائل مالی و دیگر کارها می‌پندارند. درحالی‌که شکوفایی به مفهوم رضایتمندی و شادی واقعی است، زمانی که انسان به خود اجازه یادگیری و استفاده از مهارت‌هایش را برای رویارویی با چالش‌های زندگی می‌دهد. ازآنجاکه شکوفایی ساختاری چندوجهی داشته و در ابعاد مختلفی بنانهاده شده است لذا استفاده از کوچینگ شکوفایی به مراجعین کمک می‌کند در تمام ابعاد زندگی خود در سطح سلامتی، بهترین کیفیت‌ها را تجربه کنند.

کشف افکار و رفتارهای منفی در مقابل افکار و رفتارهای مثبت تمرکز اصلی روان‌شناسی مثبت است. بنابراین آگاهی از این موضوع که کدام‌یک از این افکار و رفتارها در تحقق اهداف یاری‌مان خواهد کرد، قلب کوچینگ شکوفایی و یا کوچینگ روان‌شناسی مثبت PPC است.

کوچینگ شکوفایی یا به‌عبارت‌دیگر کوچینگ روان‌شناسی مثبت PPC ریشه علمی داشته و مبتنی بر علم روان‌شناسی مثبت است. باور قدرتمند علمی که در هسته این نوع کوچینگ قرارگرفته است، بهترین‌ها را در ذهن مراجع روشن می‌سازد. کوچینگ شکوفایی به مراجعین کمک می‌کند تا در تندرستی، تقویت و اعمال قدرت، بهبود عملکرد و رسیدن به اهداف ارزشمندشان رشد داشته باشند.

همچنین کوچینگ شکوفایی به مراجعین برای کشف ارزش‌ها، توانمندی‌ها، نقاط ضعف، مقاومت‌ها و تدابیر زیرکانه کمک می‌کند. به پشتوانه ابزارها و منابع متنوعی که در روان‌شناسی مثبت وجود دارد کوچینگ شکوفایی می‌تواند مدلی سریع و دقیق در به دست آوردن اهداف و نتایج مطلوب مراجع باشد. این خواسته به دنبال کشف اهداف ویژه مراجع و با تمرکز بر تغییرات موردنیاز او به‌سادگی عملی می‌شود.

تاریخچه کوچینگ شکوفایی

کوچینگ شکوفایی یا به‌عبارت‌دیگر کوچینگ روان‌شناسی مثبت PPC در ابتدای قرن ۲۱ به وجود آمده است. در ژانویه سال ۲۰۰۰ میلادی Anthony Grant اولین واحد درسی کوچینگ روان‌شناسی مثبت را در دانشگاه سیدنی (استرالیا) آموزش داد و رساله دکتری او راه تحقیقات بیشتری در این زمینه را ایجاد کرد. ازاین‌روی بسیاری Anthony Grant را پیشگام در حوزه کوچینگ روان‌شناسی مثبت می‌شناسند.

پیشرفت‌های بعدی در سال ۲۰۰۶ با برگزاری کنفرانسی از سوی جامعه روان‌شناسان استرالیا آغاز شد. زمانی که آن‌ها در جمع حاضرین علاقه‌مندانی را به حوزه کوچینگ روان‌شناسی مثبت شناسایی کردند. در همین حین Stephen Palmer خارج از استرالیا در انگلستان گروه ویژه‌ای را در رابطه با کوچینگ روان‌شناسی مثبت ایجاد کرده بود. هر دو گروه تلاش‌های بسیاری درزمینهٔ کوچینگ روان‌شاسی مثبت انجام داده و ساختاری مورداستفاده در این حرفه را به وجود آوردند. در ۱۸ دسامبر سال ۲۰۰۶ اولین جامعه بین‌المللی کوچینگ روان‌شناسی مثبت در جهت رشد و توسعه این حرفه ایجاد گردید.

به لحاظ تئوری، کوچینگ شکوفایی متأثر از نظریه‌های روان‌شناسی انسان‌گرا، روان‌شناسی مثبت‌گرا و تئوری یادگیری است. هدف روان‌شناسی انسان‌گرا و کوچینگ روبه‌رو شدن با چهره واقعی انسان است که فرصتی برای بهبود ظرفیت‌های انسانی است. از زاویه‌ای دیگر درکوچینگ شکوفایی تمرکز روی بهبود عملکرد به همراه بهزیستی مراجعین است و روان‌شناسی مثبت‌گرا ساختاری عملی و چندبعدی برای این کار فراهم می‌آورد. تئوری یادگیری نیز از دیگر نمونه‌های موفق و اثرگذار در کوچینگ شکوفایی است. زیرا در هر دو مورد نحوه یادگیری در فرایند تبدیل دانش به آگاهی و درنهایت عملیاتی کردن آن، موضوع موردنظر است.

فواید استفاده از کوچینگ شکوفایی

در این بخش به ۵ دلیل عمده استفاده از کوچینگ شکوفایی (کوچینگ روان‌شناسی مثبت PPC) می‌پردازیم.

1. بهبود عملکرد و اهداف: مهارت کوچینگ فرصت کشف آنچه می‌خواهند (دنیای مطلوب) را برای مراجعین به‌صورت شفاف فراهم می‌آورد. با توجه به منابع متعدد موجود در روان‌شناسی مثبت‌گرا، کوچ‌ها می‌توانند با تمرین‌های منظم، افکار و رفتار مراجعین را در جهت رسیدن به اهدافشان آماده سازند. این دو ویژگی به کوچ‌ها کمک می‌کند تا رابطه‌ای بین بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف گروهی و یا فردی توسط کوچینگ شکوفایی ایجاد کنند.
2. افزایش پذیرش خود: در طول تاریخ انسان‌ها از عادت‌های مخرب خود گریزان بوده‌اند، بسیاری برای رهایی از این عادات، دانش خود را توسط دوره‌ها، کتاب‌ها و … افزایش داده‌اند. عده اندکی پس از طی کردن مرحله دانش‌افزایی دریافته‌اند که با تمام دانش‌افزایی‌ها بازهم محدودیت‌های فکری آن‌ها مانع از تغییر عاداتشان می‌شود. همان‌طور که از تجارب بشر پیداست، فرایند تغییر و کشف محدودیت‌های ذهن فرایندی زمان‌بر و سخت است. کوچینگ روان‌شناسی مثبت (کوچینگ شکوفایی) با ابزارها و روش‌های مختلف می‌تواند با ایجاد تغییرات مثبت و ایجاد آگاهی از افکار و رفتارهای منفی بر محدودیت‌های فکری فائق آید. بنابراین کوچینگ شکوفایی به کشف مسیر مناسب و باقی ماندن در آن مسیر کمک کرده و می‌تواند مراجعین را در زمان کوتاه‌تر و در مسیر راحت‌تری به خواسته‌هایشان برساند.
3. افزایش توانمندی برای شناخت راه‌حل‌های مثبت: در مدل‌های مختلف درمان، درمانگرها به حل تضادها، اختلال‌ها و احساس‌های منفی می‌پردازند. درست است که همه موارد ذکرشده قسمتی از زندگی طبیعی بسیاری از انسان‌هاست اما در چنین حالتی یافتن راه‌حل‌های مثبت کار دشواری است. شناخت توانمندی‌ها (نقاط قوت) یکی از عناصر روان‌شناسی مثبت است که کوچ‌های شکوفایی (روان‌شناسی مثبت) نیز آن را به کار می‌گیرند. این فرایند به افراد کمک می‌کند که در میان چالش‌های زندگی تمرکز خود را بر توانمندی‌هایتان قرار دهند. مانند ورزشکاری که تمرکز خود را برساخت عضلاتش می‌گذارد و بدین گونه قدرت خود را در چالش‌های زندگی در چهارچوبی از توانمندی‌هایش افزایش می‌دهد
4. افزایش حس مالکیت به خود: عنصر اصلی در روان‌شناسی مثبت تمرکز بر نقاطی است که در آن‌ها قوی هستیم و نه بر اصلاح خطاها. کوچینگ روان‌شناسی مثبت با استفاده از این نقطه قوت‌ها در زمان‌هایی که در رنج چرخه‌های تکراری گرفتارشده‌ایم و احساسات و تجربیات منفی مارا فراگرفته است، راهکارهای مثبت و نجات‌دهنده‌ای ارائه می‌دهد. به کمک کوچینگ شکوفایی می‌توانید مالک همه قسمت‌های وجودتان شوید و با تمرکز بر توانمندی‌هایتان بر مسائل و مشکلاتتان غلبه کنید.
5. افزایش آگاهی‌های شخصی از توانمندی‌ها و نقاط ضعف: دکتر مارتین سلیگمن و دکتر پترسون درکتاب Character Strengths and Virtues به معرفی و شناخت ۲۴ نقاط قوت در عمل پرداخته‌اند. آن‌ها در ۶ زیرشاخه همه توانمندی‌هایی که افراد می‌توانند داشته باشند را دسته‌بندی کرده‌اند. بنابراین هر فرد می‌تواند بامطالعه این توانمندی‌ها و شرکت در آزمون نقاط قوت پی به توانمندی‌های خود ببرد. این ۲۴ توانمندی در زیرشاخه‌های خرد، شجاعت، تعالی، عدالت، عشق، میانه‌روی به افراد جهت شناخت نقاط قوت فردی و شکوفایی‌شان کمک می‌کند.
6. کوچینگ تخصصی و انواع آن

   بیشتر بخوانید

چگونه تبدیل به یک کوچ شکوفایی شوید؟

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد شکوفایی واژه‌ای است که پس از ایجاد شاخه‌ای جدید در روان‌شناسی بانام روان‌شناسی مثبت مفهوم جدیدی را در برگرفت. شکوفایی نتیجه پیاده‌سازی ساختار روان‌شناسی مثبت در افراد و جوامع است زمانی که رضایتمندی به همراه بهزیستی اتفاق می‌افتد. ازآنجاکه در روان‌شناسی مثبت تمرکز اصلی بر ایجاد تفکرات و احساسات مثبت است و با تکیه‌بر نقاط قوت توانمندی‌های فردی به افراد در جهت زندگی مطلوبشان کمک می‌شود می‌توان اشتراکات زیادی با کوچینگ یافت. ازاین‌روی کوچینگ روان‌شناسی مثبت به‌عنوان یکی از زیرشاخه‌های نوظهور درکوچینگ شروع به فعالیت کرده است.

روان‌شناسی مثبت و یا شکوفایی، تخصصی در کوچینگ است که با تکیه‌بر علم روان‌شناسی مثبت به کوچ‌ها در پیشبرد جلسات کوچینگشان کمک می‌کند. یک کوچ روان‌شناسی مثبت یا همان کوچ شکوفایی فردی است که دوره کوچینگ حرفه‌ای خود را گذرانده است. ۲ مسیر عمده در سراسر دنیا برای دریافت مدرک کوچینگ روان‌شناسی مثبت (شکوفایی) وجود دارد. اولین مسیر مربوط به افرادی است که از ابتدا انتخاب مسیر کرده و می‌خواهند کوچ شکوفایی شوند. این افراد می‌توانند از همان ابتدا دوره‌های کوچینگ روان‌شناسی مثبت را در مدارس مختلفی که تحت نظارت ICF هستند گذرانده و درنهایت مدرک حرفه‌ای کوچینگ روان‌شناسی مثبت را دریافت کرده و در آزمون PCC شرکت کنند.

مسیر دوم مربوط به افرادی است که مدرک مورد تأیید ICF خود را دریافت کرده‌اند. این افراد با حداقل مدرک PCC در دوره‌های مربوط به روان‌شناسی مثبت شرکت کرده و از این دورهای نیز به‌صورت تخصصی فارغ‌التحصیل شوند. یعنی کوچ‌های شکوفایی دارای حداقل مدرک PCC (سطح حرفه‌ای کوچینگ در ICF) بوده و دوره‌های جانبی مربوط به روان‌شناسی مثبت را دریکی از مدارس تحت اعتبار ICF و یا مدارس معتبر منتور کوچینگ MC گذرانده و در گرایش کوچینگ روان‌شناسی مثبت فارغ‌التحصیل شده‌اند.