آنچه در این مطلب می‌خوانید
اگر می‌خواهید با کوچینگ و خصوصیت‌های آن آشنا شوید، یا علاقه‌مند به یادگیری علوم و مهارتهای جدید هستید و یا حتی در انتخاب کوچینگ به‌عنوان یک حرفه مردد هستید و می‌خواهید مزایای آن را نسبت به دیگر حوزه‌ها بسنجید، این مطلب راهنمای خوبی برای شما خواهد بود.
در نگارش مقاله پیش‌رو از وبسایت International Coaching Federation به عنوان مرجعی معتبر، استفاده شده و طی آن قرار است به این مسائل و دیگر موارد متداول حوزه کوچینگ پاسخ دهیم.
کوچینگ علمی نوظهور است و طی دهه‌های گذشته، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. کوچینگ با تلفیق علوم مختلفی همچون روانشناسی، مدیریت، فلسفه، هنر و … به مهارتی کاربردی برای بشر تبدیل شده است. هدف کوچینگ افزایش ظرفیت‌های حرفه‌ای و شخصی افراد است. بنابراین هرکجا، صحبت از انسان‌ها، رشد و بهره‌وری آن‌ها در میان باشد، کوچینگ به‌عنوان یکی ازکاربردی‌ترین علوم می‌تواند نقش‌آفرینی کند.
کوچینگ و تاریخچه آن
کوچینگ و تاریخچه آن قدمتی طولانی دارد. جمله‌ای ارزشمند از افلاطون به یادگار مانده که «آنچه سبب می‌شود نیستی صورت هستی به خود گیرد، آفرینش و خلاقیت است». بنابراین، تمامی هنرها آفریدنی و استادان و هنرمندان همگی خلاق و آفرینش‌گر هستند. علاوه بر این، هربرت اسپنسر، فیلسوف نام‌دار قرن نوزدهم، بر این باور است که «بزرگ‌ترین هدف آموزش‌وپرورش دانش‌آموزی نیست، بلکه کنش‌آموزشی است.» با مقایسه این دو تعریف درمی‌یابیم که «وظیفه استادان خلاق و آفرینش‌گر، آموزش کوچینگ و کنش به افراد است». از آنجایی که کوچینگ نیز، به دنبال ایجاد خلاقیت و تمرکز بر روی کنش‌گری افراد است، برخی بر این باورند که این تعاریف با مفهوم کوچینگ نیز مطابقت دارد. به همین علت، با وجود اینکه کوچینگ به تازگی در ادبیاتِ مدیریت، به‌عنوان روشی برای توسعه هم‌زمان دانش سازمانی و منابع سازمانی مطرح شده است، بسیاری از فعالان این حوزه، بر این باورند که کوچینگ قدمتی دیرینه دارد.
کوچینگ به مفهوم امروزی آن، اواسط سال ۱۹۸۰ میلادی در ایالات‌متحده آمریکا، توسط توماس لئونارد (Thomas Leonard) پدید آمد. توماس لئونارد در سال ۱۹۹۵، با حضور جمعی از کوچ‌ها، فدراسیون بین‌المللی کوچینگ (ICF) را تأسیس کرد. پیش از ابداع واژه کوچینگ، افراد فعال در این عرصه برای معرفی خود، از عناوینی نظیر مربی، مشاور، راهنما و گاه از واژه دستیار استفاده می‌کردند. پس از ایجاد ICF کوچینگ به معنای امروزی شناخته شد و از آن زمان تاکنون، همواره درحال‌توسعه بوده است. افراد فعال در این حوزه با نام «کوچ» شناخته می‌شوند، اما به دلیل نوظهور بودن این رشته، به‌ویژه در ایران، برخی کماکان از واژه «مربی» به‌جای کلمه «کوچ» استفاده می‌کنند. نکته مهم این است که کلمه مربیگری به‌تنهایی مفهوم کوچینگ را در برنمی‌گیرد و جایگزین مناسبی برای کوچینگ نیست.
یک تعریف معتبر از کوچینگ
کوچینگ را می‌توانید در چهارچوب علوم انسانی تعریف کنید. علوم انسانی به مسائلی همچون جامعه، فرهنگ، زبان، رفتار و کنش انسان، روان و اندیشه افراد می‌پردازد و طبق این تعریف، می‌توان دریافت که اثرگذاری کوچینگ نیز بر انسان‌ها است. علاوه بر این، کوچینگ در کلیه رشته‌های علوم انسانی ازجمله جامعه‌شناسی، روانشناسی، مدیریت و … کاربرد دارد و به همین خاطر، تعاریف متعددی از کوچینگ یافت می‌شود.
فصل مشترک تمامی تعاریف کوچینگ را می‌توان کاربردی بودن آن در کلیه رشته‌های منابع انسانی دانست. به بیانی ساده‌تر در کوچینگ صحبت از انسان و عملکرد اوست. لذا کوچینگ علمی است که به افزایش عملکرد انسان‌ها می‌پردازد.
معتبر ترین تعریفی که از کوچینگ وجود دارد مربوط به ICF یا (International Coaching Federation) است چرا که ICF یکی از معتبرترین منابع کوچینگ در جهان می باشد. تعریف ICF از کوچینگ در سالهای اخیر به شرح زیر است:
Coaching is a partnering with clients in a thought-provoking and creative process that inspires them to maximize their personal and professional potential.
کوچینگ همراهی مراجع در مسیری تامل برانگیز و خلاق است که به مراجع کمک میکند پتانسیل های حرفه ای و شخصی خودش را به سطح حداکثری خود برساند.
در تعریف بالا چند مفهوم مهم کوچینگ ارائه شده است. Partnering, Thought-provoking, Creative, inspire. همراهی مخاطب در پروسه ای تامل برانگیز و خلاقانه به الهام بخشی مخاطب در کشف و افزایش پتانسیل هایش ختم می‌شود.
بنابراین، در جلسات کوچینگ با شناخت و افزایش توانمندی‌ها، همراهی و درک مراجع، انتخاب مسیر مناسب و … در محیطی امن و بدون قضاوت، عزت‌نفس فرد بازسازی می‌شود، به‌گونه‌ای که فرد مسائل خود را شفاف‌تر ببیند و راهکارهای خلاقانه‌ای را ارائه دهد.
کوچینگ؛ مهارت یا علم؟
در مواجهه با کوچینگ، برخی آن را علم و برخی مهارت دانسته‌اند. به‌عبارت‌دیگر، برخی کوچینگ را مهارتی با زیربنای علمی می‌دانند، در حالی که دیگران آن را ترکیبی از علم و هنر می‌دانند. برای رسیدن به تعریفی دقیق‌تر، ابتدا باید به تعریف علم و مهارت بپردازیم.
علم، بخشی از دانش بشری است که به روش‌های تجربی حاصل می‌شود و قواعد علوم تجربی بر آن حاکم است. علوم تجربی از ثبات و قطعیت برخوردارند. آزمون این علوم در هر مکان و زمان مشابه، قابل تکرار است و نتیجه مشابه و مشخصی از آن حاصل می‌گردد.
مهارت، توانمندی انجام کارها با مصرف حداقل زمان و انرژی است. مهارت با آموزش و تلاش زیاد به دست می‌آید و در نهایت شما را در حرفه موردنظر خبره میکند. گاهی این توانمندی‌ها در حوزه‌های عمومی کاربرد دارند- مانند مهارت مدیریت زمان- و گاه نیز به حوزه‌هایی خاص‌تر مربوط می‌شوند- مانند مهارت مقاله‌نویسی.
بنابراین، طبق این تعاریف می‌توان گفت کوچینگ یک علم است؛ علمی که از ثبات و قطعیت برخوردار است و بارها در شرایط مختلف آزموده شده است. علمی که زیربنای آن علوم روانشناسی و هنر است. کوچ‌ها بر پایه این علم به کسب مهارتهای اجرایی آن می‌پردازند. بنابراین، آن‌ها با تلاش و ممارست به‌صورت تجربی در اجرای کوچینگ مهارت می‌یابند.
ICF کجاست و چگونه به کوچینگ اعتبار می‌بخشد؟
آکادمی بین‌المللی کوچینگ (International Coaching Academy)، که به اختصار ICF نامیده می‌شود، در آمریکا واقع شده و یکی از معتبرترین آکادمی‌های بین‌المللی کوچینگ در جهان است. تاریخچه این آکادمی به سال ۱۹۹۵ بازمی‌گردد، زمانی که توماس لئونارد ICF را به‌عنوان موسسه‌ای غیرانتفاعی پایه‌گذاری کرد تا با پشتیبانی همکاران کوچ خود، این حرفه را توسعه دهند. ICF کوچینگ را جزء جدایی‌ناپذیر یک جامعه شکوفا می‌داند. همچنین، اعضای ICF از بالاترین کیفیت کوچینگ حرفه‌ای برخوردارند. ICF نهادی معتبر و بین‌المللی است که در جهت استانداردسازی و همسوسازی کوچ‌ها در سراسر دنیا فعالیت حرفه‌ای میکند.
امروزه ICF به‌عنوان سازمانی ویژه برای حرفه کوچینگ است و با پنج ویژگی شناخته می‌شود:
- رشد صلاحیت‌های زیربنایی کوچینگ
- ارائه کدها و استانداردهای اخلاقی حرفه‌ای
- ایجاد برنامه‌های آموزشی معتبر
- تنظیم دستورالعمل‌های اعتباربخشی دوره‌های آموزشی
- آموزش مداوم توسط رویدادهای کلاسی جهانی
ICF هرسال، ضوابط اخلاقی و صلاحیت‌های اساسی مرتبط با کوچینگ را ارائه می‌دهد. همچنین برنامه‌های آموزشی استانداردی را جهت اعتبار سنجی کوچ‌ها به مدارس تحت نظارت خود اعلام می‌دارد.
اگر در راستای کار حرفه‌ای خود، به دنبال بین‌المللی‌شدن و کسب اعتبارات جهانی هستید، ناگزیرید که از قوانین و ضوابط ICF پیروی کنید. شما می‌توانید پس از گذراندن دوره‌های معتبر کوچینگ و کسب تجربه، درنهایت در آزمون اعتبارسنجی ICF شرکت کنید و به جامعه بزرگ کوچ‌های دنیا در ICF بپیوندید.
کوچینگ و رسیدن به رشد و شکوفایی
یکی از اهداف انسان‌ها رسیدن به کمال است و بشر از بدو تولد میل به رسیدن داشته است. رسیدن به آرزوهایمان یکی از مهم‌ترین نیازهای ما است که در انسان دنیای امروز بیش از قبل مشاهده می‌شود. جهان امروز با داشتن همه نوع امکانات و آموزش‌ها ولع انسان امروزی را به رشد و پیشرفت بیشتر کرده است. کشف ارزش‌ها، استعدادها، نقاط قوت، خواسته‌ها، نیازها و … از یک‌طرف و ایجاد یک زندگی ارزشی لذت‌بخش با هم هست و پایدار از سوی دیگر، برای انسان‌های اهل رشد و تعالی حائز اهمیت شده است.
برای دستیابی به این خواسته کمتر کسی است که از انواع دوره‌های آموزشی، کلاس‌ها، کتاب‌ها، مشاورها، منتورها و … استفاده نکرده باشد، اما با وجود گزینه‌های بسیار، تنها تعداد کمی از انسان‌ها رشد کرده و به موفقیت رسیده‌اند. در دنیای امروز، سردرگمی‌ها بیشتر و انتخاب‌ها سخت‌تر شده است. انسان امروزی، روزانه با پیچیدگی‌ها و ارتباطاتی در جهان پیرامون خود روبه‌رو می‌شود که تجربه مشابه آن،در زندگی هیچ‌یک از اقوام و نسل‌های گذشته او سابقه نداشته است. پس راه‌حل چیست؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد، موفقیت از کپی‌برداری حاصل نمی‌شود. لزوماً برای یافتن موفقیت کسب دانش از کتاب‌ها، دوره‌های آموزشی و حتی شنیدن موفقیت‌های دیگران کافی نیست. بنابراین کوچینگ برای این باور که «دانش بیشتر، عملکرد بیشتری را به همراه خواهد آورد» مثال‌های نقض بسیاری را آورده است.
یکی از راه‌حل‌های پیشنهادی برای رسیدن به رشد و پیشرفت استفاده از خدمات کوچینگ است. در کوچینگ بر این باوریم که دانش بستری مشترک میان تمامی انسان‌ها است و این عملِ حاصل از آن دانش است، که انسان‌ها را منحصربه‌فرد کرده است. ما با این تفکر روبه‌روییم که انسان امروز برای موفقیت به چیزی بیشتر از دانش احتیاج دارد.
کوچینگ و خدمت‌رسانی به انسان‌ها و سازمان‌ها
کوچینگ علمی است که شکاف میان دانش و عمل را پر میکند و منجر به افزایش بهره‌وری و رضایتمندی می‌شود. در کوچینگ بر این باوریم که اگر به دنبال موفقیت هستیم باید در مسیر خواسته‌هایمان تغییر کنیم و این تغییر زمانی اتفاق می‌افتد که آگاه باشیم در هر شرایطی چگونه انتخاب و عمل می‌کنیم.
کوچینگ به افراد کمک میکند تا چشم‌انداز زندگی شخصی و حرفه‌ای خود را ترسیم کنند و با تمرکز بر این چشم‌انداز آرزوهایشان را بشناسند. در کوچینگ به کشف نقاط قوت، توانمندی‌ها و استعدادهای هر فرد می‌پردازیم و در مسیر شکوفا شدنشان گام برمی‌داریم و با تکیه بر آن‌ها بر موانع پیش رو غلبه می‌کنیم. به کمک کوچینگ انسان‌ها با منِ منحصربه‌فردِ خود آشنا می‌شوند.
حرکت در مسیر کنش‌محوری و شناخت منِ منحصربه‌فرد، چرخ‌دنده‌های موفقیت را فعال می‌کنند و درنهایت با انسانی خلاق روبه‌رو خواهیم بود. انسانی که در مسیری شفاف و مسئولانه برای زندگی خود اقدام کند.
این روزها، کوچینگ به‌عنوان یکی از کارآمدترین روش‌های توسعه‌ی‌فردی و رویکردی قدرتمند در مدیریت عملکرد محسوب می‌شود. تعداد زیادی از سازمان‌ها و شرکت‌های بسیار موفق، به منظور بالابردن رشد سازمانی خود، به بهره‌گیری از برنامه‌های کوچینگ روی آورده‌اند. این سازمان‌ها از مزایای بلندمدتی که کوچینگ برای پشتیبانی و رشد نیروی انسانی‌شان به ارمغان می‌آورد، به خوبی آگاهند.
امروزه کارکنانی که دارای عملکرد عالی هستند و همچنین رهبران آینده و یا حتی مدیران رده متوسط نیز به استفاده از خدمات کوچینگ انفرادی، تشویق و ترغیب می‌شوند. این به‌نوبه خود منجر به موفقیت سازمانی می‌شود و احساسات واقعی، احترام، انگیزه و ارزش را به دنبال دارد.
کوچینگ برای چه کسانی مفید است؟
آموختن کوچینگ و استفاده از جلسات کوچینگ به تمامی افرادی که به دنبال رشد و پیشرفت و رضایتمندی در زندگی حرفه‌ای و شخصی خود هستند توصیه می‌شود.
همان‌طور که روزی روان‌شناسان گرد هم آمدند و دوره مهارتهای زندگی را برای افزایش کیفیت زندگی در ارتباط با اطرافیانمان ارائه دادند، امروز نیز برای افزایش حداکثری عملکرد و رضایتمندی در زندگی شخصی و کاری، مهارتهای کوچینگ به دنیا عرضه می‌شود. پس می‌توان گفت آموختن مهارت کوچینگ، ادبیاتی جدید را در مسیر موفقیت به دنیا عرضه کرده است، ادبیاتی که هر کس برای رسیدن به رشد، پیشرفت و شکوفایی ملزم به آموختن آن است.
کوچینگ به‌طور ویژه به سه دسته انسان کمک میکند. دسته اول، آن هایی که در مسیر رشد خود هستند و به دنبال افزایش سرعت و کیفیت خود می‌باشند. دسته دوم، آن‌هایی که در مسیر رشد خود گم شده‌اند و نمی‌توانند مسیریابی کنند. دسته سوم، نیز افرادی را شامل می‌شود که در یافتن مسیر رشد خود ناتوان‌اند.
کوچینگ علمی عملی برای رسیدن به بهترین‌ها است. لذا کوچینگ به آن‌هایی که دنبال ساختن زندگی بهتری هستند توصیه می‌شود. کسانی که می‌دانند در مسیر رشد و توسعه ناگزیر به تغییر هستیم و در را به روی هر تغییری می‌گشایند. کسانی که در وقایع و اتفاقات زندگی تمرکزشان را بر سهم خود گذاشته و به‌جای پیداکردن مقصر به دنبال حل‌کردن مسائل خود می‌باشند. کوچینگ به افراد کمک میکند تا نسخه منحصربه‌فرد خود را بیابند و در مسیر رشد خود ممارست کنند.
خدمات کوچینگ چیست؟
از آنجا که کوچینگ از تلفیق علوم انسانی مختلف به وجود آمده است،تنوع بسیاری در خدمات آن وجود دارد. هرکجا از انسان و توانمندی‌هایش برای اجرای کار یاد می‌کنیم، به ردپایی از کوچینگ برمی‌خوریم. اما به طور کل، می‌توان خدمات کوچینگ را در دو زیرمجموعه خلاصه کرد:
آموزش کوچینگ
در زیرمجموعه اول، صحبت از آموزش کوچینگ است. این آموزش‌ها برحسب نیاز جامعه مخاطبین، انعطاف‌پذیر هستند. در بعضی از موارد، افراد به دنبال آموختن کوچینگ به‌عنوان یک حرفه هستند، به همین دلیل دوره‌های آموزشی جامعی برای تربیت کوچ‌ها برگزار می‌شود. در موارد دیگر، برحسب نیازهای مختلف افراد و سازمان‌ها، از آموزش کوچینگ استفاده می‌شود. مانند دوره‌های آموزشی کوچینگ ویژه مدیران، والدین و … که در این دوره‌ها کوچینگ با هدف رفع نیاز همان جامعه مخاطب آموزش داده می‌شود.
اجرای جلسات کوچینگ
زیرمجموعه دوم از خدمات کوچینگ مربوط به اجرای تخصصی جلسات کوچینگ است. در این بخش کوچینگ‌های فردی و گروهی برگزار می‌شود. در جلسات تخصصی کوچینگ، پیرامون موضوع مورد نظر مراجع، فرایند کوچینگ آغاز می‌شود. نقطه تمایز این دو زیرمجموعه در آموزش‌دادن است. در جلسات کوچینگ فردی و گروهی مبحث آموزش، حدود ۵% از کل فرایند است.
خدمات کوچینگ چگونه ارائه می‌شود؟
خدمات کوچینگ در فضای مجازی
کوچینگ علمی نوظهور است که دنیای جدیدی از گفتگو را فراهم می‌آورد. شاید بتوان گفت که با مهارت کوچینگ، در جهان گفتگویی میان تمدن‌ها شکل می‌گیرد.
ارائه خدمات کوچینگ در فضای حضوری و غیرحضوری نیز امکانپذیر است. تجربه استفاده از خدمات به صورت حضوری برای دیگر رشته ها نیز مرسوم است لذا نکته ویژه ای در این قسمت وجود ندارد. آنچه این خدمات را حائز اهمیت میکند بخش استفاده غیر حضوری از این خدمات است. برای آموختن این علم و یا استفاده از جلسات کوچینگ می‌توان با هرکجای دنیا ارتباط برقرار کرد و این به معنای آزادی انتخاب و زندگی در دهکده جهانی است. با انتخاب فضای آنلاین می‌توانید در بهترین مدارس تحت نظارت ICF دوره‌های آموزشی خود را بگذرانید و یا می‌توانید جلسات کوچینگ خود را با هر یک از کوچ‌های مورد تأیید ICF برگزار کنید و در بستری جهانی آموزش ببینید و مسائل خود را از زوایای مختلف حل کنید.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم اسامی مدارس تحت نظارت ICF و کوچ‌های مورد تأیید آن را در سایت رسمی (ICF) می‌توان جستجو کرد.
از آنجا که نظام آموزشی و جلسات مشاوره‌ای تاکنون به‌صورت حضوری بوده است، شاید هنوز برای عده‌ای انتخاب فضاهای مجازی کار پرریسک و کم‌بازدهی به نظر آید. این تفکر قابل‌درک است، اما دانستن چند نکته شاید خالی از لطف نباشد. ابتدا اینکه، در عصر فنّاوری، شاید یکی از مؤثرترین انتخاب‌ها سوارشدن بر موج فنّاوری باشد، چراکه دیر یا زود، در هر نقطه‌ای با آن مواجه خواهیم شد.
نکته دوم اینکه ما در کوچینگ با شیوه تفکر و نوع نگاه انسان‌ها سروکار داریم. آنچه آن‌ها را به عقب یا جلو می‌راند. لذا حضور آگاهانه بیشتر از حضور فیزیکی انسان‌ها موردنیاز است. و البته نکته آخر اینکه اگر از مدارس و کوچ‌های تحت نظارت ICF استفاده می‌کنید همیشه نهادی معتبر پاسخ گوی حوادث احتمالی شما خواهد بود.
تفاوت کوچینگ با منتورینگ، مشاوره و آموزش
تعریف و ویژگی‌های کوچینگ ممکن است این سؤال را در ذهن شما ایجاد کرده باشد که تفاوت آن با آموزش، مشاوره و یا منتورینگ در چیست. از آنجا که کلیه این علوم به رشد و دستیابی به موفقیت می‌پردازند، مزیت استفاده از هرکدام حائز اهمیت است. اما بیایید برای یکسان‌سازی سطح دانش خود، ابتدا مفهوم هرکدام از این مشاغل را با هم مرور کنیم:
آموزش: هدف از آموزش، یادگیری دانش یا مهارت است. آموزش بر کسب مهارت و دانش تخصصی تمرکز دارد و هر مدرس بر اساس برنامه آموزشی خود، اطلاعات و دانش خود را منتقل میکند.
منتورینگ: هدف از منتورینگ، انتقال تجربه و دانش با راهنمایی فرد است. تمرکز منتورینگ بر کپی‌برداری از نسخه موفقیت فردی است که قبلاً در موقعیت شما بوده است.
مشاوره: در این حرفه تمرکز بر کسب یک دانش فنی خاص است و بر اساس این تخصص، توصیه‌هایی را دریافت خواهید کرد.
حالا بر طبق این تعاریف، می‌توانیم تفاوت کوچینگ با هر کدام از حوزه‌های فوق آسان‌تر بیان کنیم. متخصصین کوچینگ بر این باورند که انسان‌ها برای رسیدن به موفقیت و رضایتمندی به چیزهایی فراتر از دانش و تجربه نیاز دارند. به همین دلیل نه مانند مشاورها از دانش خود استفاده می‌کنند، نه مانند معلمین آموزش می‌دهند و نه مانند منتورها از تجربیات خودشان سخن می‌گویند. در کوچینگ تمرکز بر یافتن نسخه منحصربه‌فرد افراد است. به منظور دستیابی به این هدف در کوچینگ، به افراد برای کشف خلاقانه خود و شفافیت در خواسته‌هایشان کمک می‌شود. در نهایت هر فرد با توجه به توان و پتانسیل، فرهنگ و آداب، علایق و سلایق و … خود، راهکاری منحصربه‌فرد و عملیاتی برای رسیدن به خواسته‌هایش می‌یابد.
کوچینگ های تخصصی چگونه‌اند؟
شاید تاکنون کلماتی همچون کوچ زندگی، بیزنس کوچ، کوچ مدیران، کوچ معلمان، کوچ والدین، کوچ گروهی، کوچ سازمانی و … را شنیده باشید. اما آیا تاکنون به تفاوت این اصطلاحات توجه کرده‌اید؟
اگر مبنای صحبتمان را نهادِ قانون‌گذار (ICF) بگذاریم، اصول بنیادی کوچینگ در سرتاسر دنیا یکسان خواهد بود. پس می‌توان گفت کوچینگ مهارتی واحد است با اصولی یکسان، که همه کوچ‌ها در سراسر دنیا می‌آموزند. مبحث تخصص‌ها زمانی مطرح می‌شود که کوچ موردنظر، علاوه بر دریافت مدارک تأییدشده- مبنی بر گذراندن حداقل دوره سطح ۱ کوچینگ (ACC)-دارای ۱۰۰ ساعت اجرای جلسه کوچینگ موفق در کارنامه خود باشد. جلساتی که حداقل ۷۰ درصد آن‌ها به قرارداد پولی منجر شده باشد. پس از گذراندن این مراحل، فرد با توجه به علاقه و توانمندی خود می‌تواند یکی از تخصص‌های بالا و انواع تخصص‌های دیگر را انتخاب کرده و فعالیت خود را بر اساس آن آغاز کند.
البته این امکان نیز وجود دارد که دوره‌های تخصصی پیرامون هر یک از مباحث را، به‌صورت مجزا، در هر یک از مدارس کوچینگ معتبر در سطح جهان بیاموزید و مدرک معتبر آن را دریافت کنید.
گفتن این نکته حائز اهمیت است که در سطح حرفه‌ای کوچینگ (PCC)، گذراندن حداقل یکی از تخصص‌های بالا اجباری است.
در نهایت این نکته را به یاد داشته باشید که داشتن مهارت کوچینگ در هر یک از تخصص‌های بالا الزامی است اما انتخاب تخصص در آن‌ها می‌تواند کاملاً اختیاری باشد.
کوچینگ یک مهارت کامل و همه‌جانبه است. از آنجایی که تمرکز جلسات کوچینگ بر آموزش نیست، پس لزوماً کوچ‌ها غیر از مباحث آموزشی خود در دوره‌های اعتبار‌سنجی‌شده از جانب (ICF)، به تخصص‌های دیگر نیازی ندارند. اما از آنجا که کار کوچینگ در ارتباط با انسان‌ها و منابع انسانی است، دانش کوچ‌ها در مطالبی همچون نظریه‌ها و مهارتهای مرتبط روانشناسی و … می‌تواند مؤثر واقع شود. نکته مهم این است هدف صرفاً دانش‌افزایی نیست، بلکه افزایش دانش می‌تواند عاملی برای افزایش وسعت تفکر کوچ‌ها و در نهایت پرسیدن سؤالات قدرتمند و همه‌جانبه‌تر باشد.
چگونه می‌توان کوچینگ را آموخت؟
برای آموختن کوچینگ راه‌های مختلفی وجود دارد که با توجه به اهداف شما برای ادامه راه مشخص می‌شود. اگر به دنبال کار حرفه‌ای در زمینه کوچینگ هستید، ناگزیرید طبق قوانین و مسیرهای اعلام‌شده از جانب نهادهای قانون‌گذار همچون ICF اقدام کنید. در این مسیر فرصت گرفتن مدارک بین‌المللی معتبر را پیش رو خواهید داشت.
اما برخی صرفاً درپی به‌روز بودن و یادگیری کوچینگ برای اطلاعات شخصی موردنیاز خود هستند و اهداف بین‌المللی را در دورنمای خود نگنجانده‌اند. به این دسته می‌توان گزینه‌های دیگری همچون مطالعه کتاب‌ها و منابع معتبر داخلی و خارجی و یا دوره‌های خصوصی داخلی و خارجی که کوچ‌های تأییدشده برگزار می‌کنند، را توصیه کرد.
فراموش نکنید که پیش از هر چیز، هدف شما آموختن کوچینگ است و پس از آن وسعت دید شما در انتخاب مسیر، تعیین‌کننده خواهد بود. کوچینگ مهارتی بین‌المللی است، بنابراین در سراسر دنیا مدارسی وجود دارند که کوچینگ را با توجه به نیازهای مختلف انسان‌ها آموزش دهند. همچنین با توجه به کاربردی بودن این علم نوظهور، هرروز مقالات و کتاب‌های معتبری در زمینه‌های مختلف، به بازار ارائه می‌گردد. لذا برای علاقه‌مندان، فرصت‌های بسیاری را فراهم می‌آورد.
در کوچینگ چه می‌آموزیم؟
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم مبنای این مقاله بر اساس قوانین و اصولی است که ICF ارائه می‌دهد. به همین دلیل کلیه مدارس بین‌المللی کوچینگ که تحت نظارت ICF هستند موظف به آموزش سرفصل‌های آموزشی ICF می‌باشند. شاید بتوان این سرفصل‌ها را در سه بخش خلاصه کرد.
۱٫آموزش اصول اخلاقی در کوچینگ
۲٫آموزش صلاحیت‌های کوچینگ
۳٫مهارتهای تخصصی
اصول اخلاقی در کوچینگ
کوچینگ مهارتی مبتنی بر اخلاق و تعهد است و یکی ازمباحث درسی گسترده و البته بسیار مهم آن، به اصول اخلاقی در کوچینگ اختصاص پیدا کرده است. شاید بتوان این بخش را در چهار قسمت تقسیم کرد. آنچه مربوط به رشد شخصی کوچ‌هاست، نکاتی که مربوط به نوع قراردادهای کوچینگ است، چگونگی پایداری در اصول و قراردادها و در نهایت اجرای اصل محرمانگی این چهار بخش را تشکیل می‌دهند.
در بخش بعدی، صحبت از صلاحیت‌های حرفه‌ای کوچینگ است. صلاحیت‌هایی که به شما قابلیت اجرای فرایند کوچینگ را می‌دهد. این صلاحیت‌ها در دسته‌بندی‌های مختلفی وجود دارند و با توجه به قوانین جدید ارائه شده در سال ۲۰۲۰، تعداد آن‌ها از ۱۱ صلاحیت به ۸ صلاحیت تغییر پیدا کرده است.
از سال ۲۰۲۱ کلیه مدارس و کوچ‌ها موظف به اجرای صلاحیت‌های جدید هستند. تقلیل این صلاحیت‌ها تغییری در اجرای کوچینگ ایجاد نمی‌کند. از آنجا که ICF نهادی مراجع‌محور است، چندین صلاحیت را، با توجه به نیاز مراجعین، درهم‌آمیخته است. بنابراین هیچ کوچی امکان اجرای جلسات کوچینگ را منطبق با اصول کوچینگ نخواهد داشت، مگر صلاحیت‌های بنیادی را آموخته باشد و به کار گیرد.
در بخش سوم کوچینگ تخصصی آموزش داده می‌شود. در این بخش تلاش بر این است که کوچینگ عمیق‌تر آموزش داده شود. لذا بعضی از مدارس، با آموزشی اصولی درباره کارکرد مغز انسان و بعضی دیگر، بر اساس آموزش ابزارهای مدیریتی، روانشناسی و … سعی بر عمیق‌تر کردن آموزش‌های خود دارند.
کوچ‌ها چه کسانی هستند؟
یک کوچ بر موفقیت شخصی و حرفه‌ای شما تمرکز دارد. او می‌داند چگونه به شما کمک کند تا با درک موانعتان و حذف آن‌ها، استراتژی‌هایی را طراحی کنید. این استراتژی‌های جدید به اقداماتی اثربخش در راستای اهداف شما منجر خواهد شد. تمرکز کوچ‌ها بر حال و آینده شماست. خلاصه اینکه، نه قرار است کسی به شما راهی بیاموزد و نه انتقال تجربه‌ای صورت گیرد، بلکه قرار است کوچ‌ها به شما کمک کنند تا نسخه منحصربه‌فرد موفقیت خود را بیابید.
در کنار کوچ‌ها می‌توانید موانع رشد خود را بشناسید و سفری درونی را به اعماق وجودتان آغاز کنید. با همراهی کوچ‌ها پا را فراتر از منطقه راحتی خود می‌گذارید و شجاعانه زندگی ارزشی خود را آغاز می‌کنید.
از زاویه دیگر کوچ‌ها، انسان‌هایی هستند که خود نیز در مسیر رشد خود فعال‌اند. به عبارت دیگر، یکی از راه‌های شناخت کوچ‌ها علاقه‌مندی آن‌ها به رشد فردی خودشان نیز است. البته جالب است بدانید که این پارامتر کوچ‌ها از جمله اصول اخلاقی کوچینگ است. بنابراین کوچ‌ها، پیش از اینکه یک کوچ باشند، انسانی جویای رشد و پیشرفت هستند.
از نکات دیگری که کوچ‌ها را متمایز می‌سازد مشاهده‌گری، مدیریت شخصی و افزایش خودآگاهی آن‌ها است. یکی دیگر از اصول اخلاقی کوچینگ، که جزء مباحث اولیه درسی کوچ‌هاست، تمرکز بر همین سه فاکتور است. بنابراین، تمرکز کوچینگ بر اصول اخلاقی است. کوچ‌ها به‌جز قابلیت‌های حرفه‌ای خود در اجرای کوچینگ، بر رشد شخصی خود تمرکز دارند و این ویژگی‌ها از رفتار و گفتار آن‌ها قابل‌تشخیص است.
یک کوچ خوب دارای چه ویژگی‌هایی است؟
کوچ‌ها متخصصینی هستند که در طی دوره‌های آموزشی و تجربی، مهارتهای زیر را در خود تقویت کرده‌اند:
- ارتباطات مؤثر فراوانی دارند.
- کوچ خوب فردی است که همیشه به دنبال رشد و پیشرفت است.
- اهل مطالعه و پژوهش است و با علوم روز دنیا حرکت میکند.
- در جمع‌های اجتماعی حاضر می‌شود و از حال و روز گروه مخاطبینش آگاه است.
- در ایجاد فضای گفتگوی امن و آرام توانمنداست.
- شنونده‌های فعالی هستند که می‌توانند هرلحظه روی سخنان شما تمرکز کنند.
- پایبند به اصول اخلاقی هستند.
- به‌عنوان یک انسان درحال‌توسعه، خود و زندگی‌شان موردتوجه قرار می‌گیرد.
- می‌توانند از زوایای مختلف پرسش‌های قدرتمند بپرسند.
- آموخته‌اند که چگونه در ایجاد آگاهی در مراجعینشان مؤثر باشند.
- می‌توانند بدون قضاوت و تحلیل و تفسیر شخصیت و رفتارهای شما، همراهی‌تان کند.
- تفکر همدلانه و درک‌محور را در خود ساخته‌اند.
- بدون دخالت در تصمیمات و انتخاب‌های شما کمک‌تان می‌کنند که طرح موضوع کنید.
- آن‌ها در کلام خود به دیگران امر و نهی نمی‌کنند
- کوچ‌ها با تدریس مسائل به یادگیری افراد کمک می‌کنند.
- تسهیل‌گران، حمایت‌گران، تشویق‌کننده‌ها و همراهان شما در مسیر رشد خواهند بود.
- با توجه به ظرفیت‌های موجود در شما، بر عملکرد شما تمرکز دارند.
- به آزادسازی پتانسیل و ظرفیت‌های موجود شما کمک می‌کنند.
- به افراد برای دستیابی به بهبود وضعیت مطلوبشان کمک می‌کنند.
- یک کوچ هیچ‌گاه ناجی نخواهد بود.
- بازخوردهای شفاف ارائه می‌دهد و به شما کمک میکند حاشیه‌ها را کنار بزنید.
- و…
مدارک بین‌المللی کوچینگ چه نام‌هایی دارند؟
آکادمی بین‌المللی کوچینگ (ICF) برای تأیید صلاحیت کوچ‌ها سه سطح ACC, PCC, MCC را اعلام کرده است. دریافت این مدارک کاملاً انتخابی است و شما می‌توانید کار حرفه‌ای خود را، پس از گذراندن دوره‌های آموزشی برای هر یک از سطوح آغاز کنید. نکته قابل‌توجه این است که از نگاه ICF، یک کوچ هیچ‌گاه فارغ‌التحصیل نمی‌شود، چراکه کلیه مدارک صرفاً به مدت ۳ سال اعتبار دارد و کوچ‌ها برای تمدید آن، هر بار موظف به گذراندن مراحل به‌روز شده ICF هستند.
پیش از این گفتیم که ICF نهاد قانون‌گذار و اعتبارسنج است. با استناد بر این مطلب، می‌توان گفت مدارس تحت نظارت ICF از جانب این نهاد اعتبارسنجی شده‌اند و ملزم به اجرای کلیه قوانین آن هستند.
کلیه مطالب، منابع، جزوات و … که در دوره‌های آموزشی تدریس می‌شود به اعتبار ICF رسیده است. مدرسین دوره‌ها نیز ملزم به داشتن مدارک بین‌المللی معتبر از ICF هستند، همچنین از جانب ICF مورد نظارت و ارزیابی قرار می‌گیرند.
نکته دیگر اینکه مدرسین تنها می‌توانند پس از اخذ مدرک معتبر در سطح موردنظرشان از ICF فقط همان سطح را آموزش دهند.
چگونه می‌توان مدارک بین‌المللی کوچینگ را اخذ کرد؟
الف. ACC یا مدرک معتبر سطح یک کوچینگ
آکادمی بین‌المللی کوچینگ مراحلی را برای اخذ این مدرک اعلام کرده است. ابتدا، شما ملزم به گذراندن ۶۰ ساعت آموزش تأییدشده در مدارس تحت نظارت ICF هستید. پس از اخذ این مدرک، ملزم به گذراندن ۱۰ ساعت جلسه منتورینگ با منتور تأییدشده ICF هستید و پس از آن باید ۱۰۰ ساعت جلسه کوچینگ- که ۸۰ درصد آن منجر به قرارداد مالی شده باشد-را اجرا کرده باشید. پس از گذراندن این مراحل با ارائه مدارک به ICF، مراحل تأیید مدارک را طی می‌کنید و در نهایت اجازه شرکت در آزمون CKA که آزمون نهایی برای گرفتن مدرک ACC یا Accredit Coaching Certified را اخذ می‌کنید. پس از قبولی در آزمون شما به زمره کوچ‌های ICF پیوسته‌اید.
نام این دوره‌های ۶۰ ساعته (ACSTH (Approved Coaching Specific Training Hours است. بنابراین اگر به دنبال مدرسه مورد تأیید می‌گردید، دوره‌های آموزشی آن رابا این عنوان جستجو کنید. فقط مدارسی که مورد تأیید ICF هستند نام این دوره در مدارکشان با هولوگرام ICF ثبت خواهد شد.
ب. PCC یا مدرک سطح دو کوچینگ
طبق مراحل اعلام‌شده از سوی آکادمی بین‌المللی کوچینگ، شما ابتدا ملزم به گذراندن ۱۲۵ ساعت آموزش تأییدشده در مدارس تحت نظارت ICF هستید. پس از اخذ این مدرک، ملزم به گذراندن ۱۰ ساعت جلسه منتورینگ با منتور تأییدشده هستید ICF و پس از آن باید، ۵۰۰ ساعت جلسه کوچینگ- که ۸۰ درصد آن منجر به قرارداد مالی شده باشد-اجرا کنید. پس از گذراندن این مراحل با ارائه مدارک به ICF، مراحل تأیید مدارک را طی می‌کنید و در نهایت اجازه شرکت در آزمون CKA که آزمون نهایی برای گرفتن مدرک PCC یا Professional Certified Coach است را کسب می‌کنید. پس از قبولی در آزمون شما به زمره کوچ‌های ICF پیوسته‌اید.
نام این دوره‌های ۱۲۵ ساعته ACTP) Accredited Coach Training Program) است. بنابراین اگر به دنبال مدرسه مورد تأیید می‌گردید، این عنوان را جستجو کنید. فقط مدارسی که مورد تأیید ICF هستند، نام این دوره در مدارکشان با هولوگرام ICF ثبت خواهد شد.
ج. MCC یا مدرک سطح سه کوچینگ
براساس قوانین آکادمی، ابتدا شما ملزم به گذراندن ۵۰۰ ساعت آموزش تأییدشده در مدارس تحت نظارت ICF هستید. این دوره‌ها به‌صورت دوره‌های کوچک ولی تخصصی برگزار می‌شود و کوچ‌ها بر اساس علاقه‌مندی و نیاز می‌توانند در چند دوره از یک مدرسه یا مدارس مختلف مدرک دریافت کنند تا مجموع ساعت‌های آن‌ها ۵۰۰ ساعت شود. پس از اخذ این مدرک، ملزم به گذراندن ۱۰ ساعت جلسه منتورینگ با منتور تأییدشده ICF هستید و پس از آن، ۲۵۰۰ ساعت جلسه کوچینگ-که ۸۰ درصد آن منجر به قرارداد مالی شده باشد-را باید اجرا کنید. با گذراندن این مراحل با ارائه مدارک به ICF، مراحل تأیید مدارک را طی می‌کنید و در نهایت اجازه شرکت در آزمون CKA که آزمون نهایی برای گرفتن مدرک MCC یا Master Certified Coach است را کسب می‌کنید. پس از قبولی در آزمون شما به زمره کوچ‌هایICF پیوسته‌اید.
نام این دوره‌های ۵۰۰ ساعته CCEU) Continuing coach education Unit) است. بنابراین اگر به دنبال مدرسه مورد تأیید می‌گردید، دوره‌های آموزشی تحت این عنوان را جستجو کنید. فقط مدارسی که مورد تأیید ICF هستند نام این دوره در مدارکشان با هولوگرام ICF ثبت خواهد شد.
آیا می‌توان از ابتدا در دوره‌های حرفه‌ای شرکت کرد؟
این مسیر کاملاً انتخابی است. برای رسیدن به مدرک PCC شما می‌توانید یا از ابتدا در دوره ACTP ثبت‌نام کنید و یا ابتدا دوره ACSTH را بگذرانید و سپس، در ادامه راه دوره ACTP را بگذرانید.
آنچه در این مطلب می‌خوانید
آخرین مطالب
کوچینگ رهبری و افزایش جرئتمندی در مدیران
کوچینگ و افزایش جرئتمندی
کوچینگ و افزایش قدرت مالی
پادکست شکوفان
